آنژیوگرافی چیست؟
آنژیوگرافی قلب – آنژیوگرافی تصویربرداری اشعه ایکس از عروق خونی است که با استفاده از مواد کنتراست تزریق شده به جریان خون از طریق یک لوله پلاستیکی نازک (کاتتر) مستقر در رگ خونی قرار می گیرد صورت می گیرد. تصاویر گرفته شده آنژیوگرافی نامیده می شوند. آنژیوگرافی اطلاعاتی در مورد اختلالات رگهای خونی مانند تنگ شدن، انسداد، التهاب، گسترش غیرطبیعی و خونریزی را فراهم می کند، با استفاده از ماده کنتراست مایع ورید برای ایجاد رگ های خونی در پرتو اشعه ایکس قابل مشاهده است. این تست برای مطالعه شریان ها یا رگهای باریک، مسدود شده، بزرگ و یا ناقص در بسیاری از نقاط بدن، از جمله مغز، قلب، شکم و پاها استفاده می شود. در این مقاله اقدامات لازم بعد از آنژیوگرافی را برایتان گردآوری کردیم. باید به این نکته اشاره کنیم که آنژیوگرافی تنها یک روش تشخیصی است نه یک روش درمانی.
چرا آنژیوگرافی لازم است؟
آنژیوگرافی یکی از بهترین و قطعــی تـرین روش هـای تشخیص در بیماری های عروق خونی می باشد. پزشک برای موارد زیر برای شما آنژیوگرافی را توصیه می کند
- تعیین شدت و محل تنگی و انسداد رگ های خونی که موجب ایجادعلائم بیماری در شما شده است.
- آغاز درمان برای یک رگ خونی
- محل یابی محل خونریزی
- محل یابی و از بین بردن لخته خون در رگ های خونی و بازگرداندن جریان خون
- درمان انواع خاصی از تومورها با مسدود کردن عرضه خون به آنها
- گرفتن نمونه خون از مناطق خاص برای کمک به تشخیص وضعیت شما
- ساخت یک نقشه از رگ های خونی قبل از عمل.آنژیوگرافی قلب
روش انجام آنژیوگرافی
بیمار پس از پذیرش به اتاق آنژیوگرافی منتقل می شود. در این اتاق یک دستگاه آنژیوگرافی قرار دارد که شـامل یک تخت متصل بـه تجهیـزات تابنـده اشـعه ایکـس و صفحات نمایشگر می باشد. بیمار روی تخت دراز کشیده و آنژیوگرافی از طریق کشاله ران و گـاهی از راه دسـت انجام می گیرد. کشاله ران یا بـازو بـا مـاده ضـدعفونی کننده شسته و کاملا تمیز می گردد و بـا یـک پارچـه پوشانده می شود. پس از بی حس کردن موضع، سوزن و به دنبال آن لوله پلاستیکی انعطاف پذیری وارد شـریان می شود. با استفاده از کاتترهای مخصوص مـاده حاجـب داخل عروق تزریق می شود و با تـابش همزمـان اشـعه ایکس، تصویربرداری از عروق انجام مـی شـود. تـصاویر روی صفحه نمایشگر مقابل پزشـک دیـده مـی شـود و بررسی های لازم انجام می گیرد. همین مراحل در مـورد وریدها نیز انجام می شود که ونوگرافی نامیده می شود. برای اینکه روند و سرعت آزمون افزایش پیدا کند آمادگی های لازم قبل از آزمون و اقدامات لازم بعد از آنژیوگرافی را حتما باید رعایت کنید.
آمادگی های قبل از آنژیوگرافی
- 6 تا 8 ساعت قبل از عمل آنژیوگرافی بیمار باید ناشتا باشد.
- بررســی وضــعیت حــساسیت بیمــار بــه دارو، مــواد غذایی (غذاهای دریایی: ماهی و حساسیت به مواد ید دار)
- در خصوص داروهای مصرفی بیمار: می توانید داروهایتان را طبـق نظر پزشـک ادامـه دهیـد. صـبح روز آنژیـوگرافی داروهـای انسولین، هپارین، گلی بن کلامید و متفـورمین را قطـع کنیـد. وارفارین نیز با توجه به جـواب آزمـایش PT و طبـق دسـتور پزشک از چند روز قبل قطع شود.
- نوار قلب و اکوکاردیوگرافی از قبل گرفته شود.
- حضور یک نفر همراه لازم است.
- به همراه داشتن دفترچه بیمه.
- چک کردن فشار خون، اگر مبتلا به فشار خون بالا و دیابت هستید حتما آنرا با پزشک در میان بگذارید.
چه اتفاقی در طول تست برای شما می افتد؟
قبل از آزمون، یک آرام بخش آرام بخش برای کمک به آرامش به شما داده خواهد شد. شما در طول آزمون بیدار خواهید بود. دکتر شما یک منطقه از بدن را در ناحیه کشاله ران یا بازو با بی حسی تمیز و کاتتر را وارد وریدتان می کند. شما ممکن است یک فشار را احساس کنید. یک لوله نازک به نام کاتتر به آرامی به یک شریان در قلب شما هدایت می شود. پزشک شما کل پروسه را بر روی یک صفحه نظارت خواهد کرد. بعید است که شما لوله را از طریق رگ های خونی احساس کنید.
اقدامات لازم بعد از آنژیوگرافی
- در حین شروع آزمون و بعد از تزریق ماده حاجب احساس سوزش یا سستی می کنید.
- پس از خروج لوله انعطاف پذیر، خـونریزی موضـع بـا فـشار دست پرستار حداقل به مدت 5 تا 10 دقیقه تـا هموسـتاز کامـل کنترل شده و سپس کیسه شن روی موضع گذاشته می شود.
- اگر کاتتر در کشاله ران قرار داده شود، ممکن است خواسته شود چند ساعت پس از آزمایش برای جلوگیری از خونریزی به پشت خود قرار بگیرید؛ که می تواند باعث ناراحتی خفیفی شود.
- بیمار به مدت 4 ساعت روی تخت به صورت طاق باز دراز می کشد. فشار خون، نبض و نـبض پـشت و روی پا کنترل می شود.
- در صورت عدم بروز مشکل بیمار بعد از 4 سـاعت از تخت پایین می آید.
- در طی این مدت جواب آنژیوگرافی بیمار آماده شده و در مورد بستری ماندن و یا ترخیص بیمار، طبـق نظـر پزشک مربوطه تصمیم گیری می شود.
- از دیگر اقدامات لازم پس از آنژیوگرافی می توان به رژیم غذایی بیمار اشاره کرد که در صـورت تحمـل بیمـار مـی تـوان رژیـم غـذایی مایعـات را شـروع کـرد و از عـصر رژیم غذایی معمولی را شروع می نمایند.